Γράφει ο Γιάννης Χ. Κουριαννίδης*
Ο Προμηθέας καταδικάστηκε στο μαρτύριό του όχι επειδή έδωσε το δώρο της φωτιάς στους ανθρώπους, αλλά επειδή τους το έδωσε αν και δεν ήταν ακόμη έτοιμοι να το δεχτούν.
Η δύναμή της ήταν τέτοια, που μέχρι να τη συνειδητοποιήσουν αποδείχθηκε καταστροφική λόγω της λανθασμένης χρήσης της. Κάτι ανάλογο συνέβη και με την καθιέρωση προ ολίγων ετών της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ένας θεσμός που θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά ως παράγων καλλιέργειας και ανάπτυξης ενός πολιτικού πολιτισμού στο κύτταρο αυτό της δημοκρατίας, αφέθηκε έρμαιο στα κομματικά μαγειρεία ακόμη και αυτών που τον εμπνεύστηκαν.
Από την πρώτη στιγμή έγινε προσπάθεια «αντιμετώπισης» της «αδυναμίας διοίκησης» που θα δημιουργείτο την επομένη των εκλογών. Στήθηκαν άμεσα υποψηφιότητες που έπαιξαν τον ρόλο του «λαγού», ώστε να παγιδέψουν ψηφοφόρους που νόμισαν ότι επιλέγουν κάτι διαφορετικό, αλλά στην ουσία άθελά τους προετοίμασαν το αλισβερίσι της επόμενης ημέρας. Το αποτέλεσμα ήταν να σχηματιστούν υβριδικές διοικήσεις σε δήμους και περιφέρειες μέσα από μια διαδικασία παρασκηνιακών συναλλαγών, που απαξίωσαν όποια προοπτική μιας συνετής και πολιτισμένης διαχείρισης στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Με τη δημιουργία αυτών των υβριδίων σχηματίστηκαν τεχνητές πλειοψηφίες, που με τη συνήθη αλαζονεία της εξουσίας δεν λαμβάνουν υπόψη τους ούτε καν μια καλοπροαίρετη κριτική της αντιπολίτευσης ούτε ακόμη και κάποια παραγωγική πρόταση ή άποψή της. Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση οχυρώνεται πίσω από ένα στείρο «“όχι” σε όλα», γνωρίζοντας αφενός ότι για τη στάση της αυτή δεν πρόκειται να δεχτεί κριτική για κάποια δυσλειτουργία του θεσμού, αφετέρου ότι θα χαϊδέψει τα αυτιά των ψηφοφόρων της ως «συνεπής στις προεκλογικές δεσμεύσεις της».
Κι όμως, αν είχε αφεθεί να λειτουργήσει η πολυφωνική σύνθεση των νέων δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, θα είχε σήμερα δημιουργηθεί ένα νέο μοντέλο διοίκησης, σύγχρονο και λειτουργικό, σύμφωνο με τις αξίες της δημοκρατίας και του διαλόγου, όπου τόσο η διοίκηση όσο και η αντιπολίτευση θα ανέπτυσσαν τις θέσεις τους με υπευθυνότητα έναντι των πολιτών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες.
Αυτήν ακριβώς την προοπτική φοβήθηκαν οι κυβερνώντες και, από την επόμενη κιόλας ημέρα ανάληψης της εξουσίας, με προκρούστειες μεθοδεύσεις πισωγύρισαν τον θεσμό σε ένα καθεστώς πολιτικού αυταρχισμού που τον χαρακτήριζε για πολλά χρόνια. Η χαριστική βολή δίνεται στις ημέρες μας με τον νέο εκλογικό νόμο που ετοιμάζει το υπουργείο Εσωτερικών, που όχι απλώς επαναφέρει τη δυνατότητα συγκρότησης απόλυτης πλειοψηφίας σε δημάρχους που συγκέντρωσαν μόλις το 43% των ψήφων, αλλά επιβάλλει και όριο 3% για την είσοδο ενός συνδυασμού στο συμβούλιο, κάτι που φυσικά θα στερήσει την εκπροσώπηση πολλών χιλιάδων πολιτών οι οποίοι στηρίζουν ανεξάρτητες και μη κομματικές πολιτικές παρουσίες. Η ταφόπλακα στην πολυφωνία ενισχύεται και με την επιβολή της συγκρότησης των ψηφοδελτίων πολλούς μήνες προ της ημερομηνίας των εκλογών, κάτι που σαφώς ευνοεί τις κομματικές παρατάξεις, αλλά και αυτές των ήδη διοικούντων, αφού το όραμα του «βολέματος» των «δικών μας παιδιών» λειτουργεί ως παράγοντας αθέμιτου ανταγωνισμού απέναντι σε υποψηφίους που υπηρετούν τον θεσμό με ανιδιοτέλεια.
Θα περάσουν πολλά χρόνια για να αναβιώσει πάλι η συζήτηση για την αναλογική εκπροσώπηση των πολιτών στους αυτοδιοικητικούς θεσμούς. Και γι’ αυτό δεν είναι υπόλογοι μόνο αυτοί που κατέστρεψαν αυτή την προοπτική, αλλά και αυτοί που τους έδωσαν το δικαίωμα να το κάνουν, με τις άστοχες, καιροσκοπικές και μικροκομματικές ενέργειές τους.
*Ο Γιάννης Κουριαννίδης είναι Δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης. Επικεφαλής της παράταξης “Θεσσαλονίκη Πόλη Ελληνική” και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου Αυτοδιοικητικών
