Γράφει ο Παναγιώτης Μυργιώτης
Ο στρατηγός Ναπολέων Ζέρβας την 11η Ιουνίου 1941 δημιουργεί τις βάσεις της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Σύνδεσμος) ορκίζοντας τους 10 πρώτους αντάρτες και συνεργάζεται με το συμμαχικό αρχηγείο Μέσης Ανατολής που εδρεύει εις το Κάϊρο, όπου βρίσκεται και η ελληνική κυβέρνηση. Την 23η Ιουλίου 1942 αναχωρεί εις τα βουνά και αρχίζει το αντάρτικο. Δημιουργήθηκαν και άλλες ανταρτικές οργανώσεις την περίοδο αυτή. Αναφέρουμε εν τάχει: «Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση» (ΕΚΚΑ) του Δημ Ψαρρού, «Εθνική Οργάνωση Κρήτης» (ΕΟΚ), «Επιτροπή Εθνικής Σωτηρίας» εις την Καρδίτσα, «Ελληνικός Στρατός Εθνικής Απελευθερώσεως» (ΕΣΕΑ) εις την Θεσσαλία. Η μεγαλύτερη όλων ήταν το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» (ΕΑΜ) το οποίο δημιουργήθηκε αρχές του 1942. Ο ελληνικός λαός αρχίζει να γράφει σελίδες δόξης και ανδρείας. Με κάθε τρόπο αντιστέκεται εις τον Άξονα με πράξεις ηρωικές, μικρές ή μεγάλες.
Κορυφαία πράξη ηρωικής αντίστασης αποτελεί η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου την 25η Νοεμβρίου 1942. Ας δούμε τα γεγονότα, συνοπτικά, από την αρχή. Το στρατηγείο Μέσης Ανατολής, για να ανακόψει τον ανεφοδιασμό του Γερμανού στρατηγού Ρόμελ εις την Αφρική αποφάσισε να ανατιναχτεί μια από τις γέφυρες Γοργοποτάμου ή Παπαδιάς. Η ανατίναξη θα γίνονταν από Άγγλους σαμποτέρ με τη βοήθεια Ελλήνων ανταρτών.
Για τον σκοπό αυτό πέφτουν με αλεξίπτωτα στα βουνά σε περιοχή που ελέγχεται από το ΕΑΜ ομάδα Άγγλων σαμποτέρ με τον ταγματάρχη Χριστόφορο Μοντογιούς Γουντχάους. Αφού δεν μπόρεσαν να επικοινωνήσουν με αντάρτες της περιοχής απευθύνονται εις τον Ζέρβα. Η συνάντηση έγινε εις το χωριό Αργύρι το οποίο βρίσκεται εις τα όρια τεσσάρων νομών‧ Τρικάλων, Άρτας, Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας. Εις την ιστορική αυτή συνάντηση ο στρατηγός Ζέρβας, αφού ενημερώθηκε από τον Άγγλο απεσταλμένο αξιωματικό για τον σκοπό του ερχομού του εις την Ελλάδα και την αξία του εγχειρήματος, συμφώνησε να συμμετάσχει εις την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, που κρίθηκε ως η καλύτερη λύση.
Την 12η Νοεμβρίου αρχίζει η πορεία προς το Γοργοπόταμο με ρυθμούς εντατικούς γιατί ο αρχηγός της αποστολής Έντυ είχε ορίσει η ανατίναξη να γίνει το αργότερο 17 του μηνός Νοεμβρίου. Στις 13 του μηνός εις το Κερασοχώρι τους συναντά απεσταλμένος του Άθω Ρουμελιώτη, ο οποίος τους πληροφορεί δυο πράγματα: ότι είναι επικίνδυνο να προχωρήσουν και ότι ο Ρουμελιώτης και ο καπετάν Άρης Βελουχιώτης βρίσκονται σε προστριβή και υπάρχει ο κίνδυνος οι δυο καπεταναίοι του ΕΛΑΣ να εμπλακούν σε πόλεμο. Οι Ζέρβας και Γουντχάους σκέφθηκαν να καλέσουν τον Άρη, αν θέλει, να βοηθήσει την προσπάθειά των. Προσκληθείς ο Άρης από τους δυο, πήγε, τους βρήκε και με κρύα καρδιά δέκτηκε την πρόταση για συμμετοχή.
Ο Ζέρβας αφού συνέλεξε πληροφορίες χρήσιμες για την σχεδιαζόμενη επιχείρηση αποφασίζει το εγχείρημα να γίνει την 20ή του μηνός. Απόφαση η οποία βρίσκει τον Άρη να ζητά την αναβολή της προσπάθειας για λίγες ημέρες για να λάβει, δήθεν, την έγκριση της κεντρικής επιτροπής γιατί χωρίς αυτή δεν μπορεί να συμμετάσχει. Δεκτό γίνεται το αίτημα του Άρη.
Στις 21 του μηνός δίνεται ο όρκος των ανταρτών ενώπιον του Ζέρβα και του Έντυ. Την 23η Νοεμβρίου 1942 η έγκριση της κεντρικής επιτροπής δεν έφθασε και ο Άρης ζητά νέα αναβολή. Ο Ζέρβας απορρίπτει το αίτημα και μαζί με τον Έντυ καταστρώνουν το σχέδιο της ανατίναξης της γέφυρας σύμφωνα με τις συλλεχθείσες πληροφορίες και την εικόνα που σχημάτισαν αξιωματικοί Έλληνες που κατασκόπευσαν την περιοχή. Έγινε κατόπτευση της γέφυρας και της γύρω περιοχής λίγες ώρες πριν το εγχείρημα από τον Ζέρβα και τους Άγγλους αξιωματικούς και έγιναν οι αναγκαίες αλλαγές εις το σχέδιο δράσεως. Τότε ο Άρης ανακοίνωσε ότι διαθέτει 42 άνδρες για το εγχείρημα. Τελικά έδωσε 33 άνδρες και ζήτησε αναβολή ολίγων ωρών γιατί τα συρματοπλέγματα που προστατεύουν την γέφυρα είναι ηλεκτροφόρα. Αναβολή της επιχείρησης δεν έγινε και ο καθένας πήρε τον δρόμο της αποστολής όπου τον καλούσε το καθήκον το πατριωτικό και το δημοκρατικό. Η πορεία προς την γέφυρα είναι επικίνδυνη και κουραστική με βροχή εις τα κακοτράχαλα βουνά νυχτιάτικα.
Το σχέδιο πέτυχε και την 2.30 ώρα πρωινή η γέφυρα του Γοργοποτάμου ανατινάσσεται και τίθεται εκτός λειτουργίας. Ο ανεφοδιασμός του Ρόμελ διακόπτεται και διευκολύνονται οι σύμμαχοι για την τελική εναντίον του προσπάθεια. Οι μεταφορές οπλισμού και άλλων χρήσιμων υλικών για τον στρατηγό Ρόμελ εις την Αφρική διακόπηκαν. Οι αμαξοστοιχίες που κινούντο προς τον Πειραιά και δια μέσου Κρήτης να φθάσουν εις την Αφρική δεν μπορούσαν να συνεχίσουν την πορεία λόγω της ανατίναξης της γέφυρας.
Ο χρόνος ο οποίος χρειάστηκε για να επισκευαστεί η γέφυρα ήταν 47 ημέρες. Χρόνος πάρα πολύς και δεδομένου ότι η μεταφορά των εφοδίων προς την Αφρική δεν μπορούσε να γίνει μέσω της θάλασσας γιατί οι σύμμαχοι την ήλεγχαν. Φαντάζεται ο καθένας μας τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στον στρατό του άξονα εις την Μέση Ανατολή και συγχρόνως αντιλαμβάνεται το μέτρο της σπουδαιότητας της επιτυχίας του εγχειρήματος. Συγχρόνως το ηθικό των Ελλήνων αναπτερώθηκε μαθαίνοντας το ηρωικό κατόρθωμα. Η ανατίναξη της γέφυρας δεν ήταν απλός περίπατος. Δόθηκαν μάχες σκληρές με τραυματίες από τις δυο πλευρές και νεκρούς από την πλευρά των κατακτητών.
Το αντάρτικο κίνημα αρχίζει να φουντώνει. Οι ευρωπαίοι πληροφορούνται ότι ο Έλληνας δεν έσκυψε το κεφάλι. Κάτω από την σιδερόφρακτη μπότα του Άξονα σήκωσε κεφάλι. Πολεμάει τον κατακτητή. Οι ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να συνειδητοποιούν την χρησιμότητα του αντάρτικου αγώνα.
Οι κατακτητές επικηρύσσουν τον στρατηγό Ζέρβα με εκατό εκατομμύρια δρχ και οι ραδιοσταθμοί της Ευρώπης μεταδίδουν ότι οι δυνάμεις του Ζέρβα ανατίναξαν την γέφυρα και πλέκουν το εγκώμιο του στρατηγού, των ανταρτών και των Άγγλων αξιωματικών και σαμποτέρ. Η αγγλική κυβέρνηση προάγει εις τον επόμενο βαθμό τους αξιωματικούς Μ. Έντυ, Κρίστ και Τόμ Μπάρνες .Επίσης οι Άγγλοι παρασημοφορούν τον στρατηγό Ζέρβα με το παράσημο των αξιωματούχων της βρετανικής αυτοκρατορίας, τον λοχαγό Μυριδάκη Μιχ. με τον αγγλικό πολεμικό σταυρό και τον Μπάρμπα Νικόλαο Μπέη με πολιτικό παράσημο.
Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ήταν σημαντική πράξη αντίστασης του αντάρτικου σώματος του υπερήφανου Ελληνικού Λαού. Πλήγωσε βαριά τον σιδερόφρακτο άξονα και βροντοφώναξε εις τα πέρατα της οικουμένης ότι η Ελλάδα, η κοιτίδα της Δημοκρατίας, δεν συμβιβάζεται με ολοκληρωτικές ιδεολογίες, απάνθρωπες και ανελεύθερες. Ο Έλληνας δεν κάνει επιλογή τυράννων. Πολεμά κάθε είδους και χρώματος φασισμό και ολοκληρωτισμό. Θεωρεί υπέρτατο χρέος και καθήκον να υπερασπίζεται τα ιερά και τα όσια της φυλής.
Κάθε χρόνο ο Έλλην πολίτης την 25η Νοεμβρίου ενθυμείται το ηρωικό κατόρθωμα των προγόνων του, αισθάνεται υπερήφανος για αυτούς, κλίνει ευλαβικά το γόνυ του και δίνει όρκο και υπόσχεση ότι θα μάχεται πάντα για την πατρίδα, τη Δημοκρατία, την Ελευθερία και την Ορθοδοξία.
*Ο Παναγιώτης Μυργιώτης είναι Μαθηματικός
