Ο Σόλων και οι Άτιμοι της αποχής

του Θάνου Τζήμερου

Ένας από τους περίεργους νόμους του Σόλωνα, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, ήταν αυτός που όριζε πως στερείται τα πολιτικά του δικαιώματα ο πολίτης που σε περίπτωση πολιτικής αναταραχής δεν τάσσεται με τη μία ή την άλλη παράταξη. (Τῶν δ᾽ ἄλλων αὐτοῦ νόμων ἴδιος μὲν μάλιστα καὶ παράδοξος ὁ κελεύων ἄτιμον εἶναι τὸν ἐν στάσει μηδετέρας μερίδος γενόμενον.)
Απαγόρευε την αποχή, ακόμα και την ουδετερότητα! Ήθελε να μη μένει κανένας απαθής και ασυγκίνητος προς τα δημόσια πράγματα. Θα πάρεις, φίλε, το μέρος εκείνων, που πιστεύεις ότι έχουν περισσότερο το δίκιο με το μέρος τους, ακόμα κι αν δεν συμφωνείς πλήρως. Έπρεπε, συνεχίζει ο Πλούταρχος, να συντάσσεται ο πολίτης με αυτούς που πολιτεύονται για τα καλύτερα και πιο δίκαια να να κινδυνεύει μαζί τους βοηθώντας τους παρά να περιμένει τραβώντας την ουρά απ’ έξω για να δει ποιος θα επικρατήσει. (…τοῖς τὰ βελτίω καὶ δικαιότερα πράττουσι προσθέμενον συγκινδυνεύειν καὶ βοηθεῖν μᾶλλον ἢ περιμένειν ἀκινδύνως τὰ τῶν κρατούντων.)
Το να είσαι “άτιμος” στην αρχαιότητα ήταν μια κατάσταση αβάσταχτης περιφρόνησης από το σύνολο της κοινωνίας που συχνά οδηγούσε στην αυτοκτονία. Ο άτιμος δεν έχανε μόνο το δικαίωμα της ψήφου, αλλά όλα τα πολιτικά του δικαιώματα: δεν επιτρεπόταν να κατέχει κανένα δημόσιο αξίωμα, να είναι μέλος της Βουλής, να μιλάει στην Εκκλησία του Δήμου, να παρίσταται σε δικαστήριο, ούτε καν μπορούσε να μπει σε ναούς ή να πάει στην αγορά. (Δεν γλύτωνε όμως από τους φόρους και τη στρατιωτική υπηρεσία!)
Σκέψου πόση (ατιμώρητη στην εποχή μας) ατιμία εμπεριέχεται στην επιλογή της αποχής, όταν είσαι όχι “απλός” πολίτης, αλλά εκλεγμένος εκπρόσωπος του λαού και η αποστολή σου για την οποία χρυσοπληρώνεσαι είναι να έχεις άποψη και να την εκφράζεις, και λεκτικά αλλά κυρίως με την ψήφο!
Υ.Γ. Στην Περιφέρεια Αττικής αυτά τα 9 χρόνια, οι Σύμβουλοι της Δημιουργίας ψηφίζαμε πάντα ΥΠΕΡ ή ΚΑΤΑ. Όταν στα “δύσκολα” και για την αποφυγή του πολιτικού κόστους οι πολιτικάντηδες των άλλων παρατάξεων ψήφιζαν ΠΑΡΩΝ δεν κουραζόμουνα να τους επισημαίνω πως στην ψηφοφορία ΠΑΡΩΝ σημαίνει ΑΠΩΝ.
(αναδημοσίευση από το face book του Θάνου Τζήμερου)