Του Γιώργου Σαγιά
Ο Διδάκτωρ –Εκπαιδευτικός και τ. Αντιδήμαρχος του Δήμου Λαμιέων, Γιώργος Σαγιάς, προσκεκλημένος της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος, πραγματοποίησε μια εξαιρετική ομιλία σχετικά με την Φιλική Εταιρεία.
Ολόκληρη την ομιλία του Ιδρυτού του Κέντρου Μελετών “φ” μπορείτε να την διαβάσετε στην σελίδα της κίνησης. Παραθέτουμε όμως το πρώτο μέρος της όπου αναφέρονται πλήθος μηνυμάτων που δεν πρέπει να μας διαφεύγουν.
Η Φιλική Εταιρεία
«Η Εθνεγερσία των Ελλήνων την δεκαετία τού 1820 ήταν εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα με χαρακτηριστικά Επαναστάσεως κατά των Τούρκων ισλαμιστών κατακτητών και των συμμάχων τους. Δεν προέκυψε τυχαία ή απρόοπτα, αντιθέτως, ήταν το επιστέγασμα συνεχών, αλλεπάλληλων και από την πρώτη περίοδο τής τουρκοκρατίας ξεσηκωμών. Το ψυχολογικό υπόβαθρο της Επαναστάσεως εδραζόταν στις σταθερότατες βάσεις τής ανέκαθεν και ιστορικώς αποδεδειγμένης επιθυμίας των Ελλήνων να ζουν Ελεύθεροι. Το ιδεολογικό υπόβαθρο, βασισμένο στην αδιάσπαστη συνέχεια σταθερών αξιών τών Ελλήνων αρχαιόθεν (φιλοπατρία, ελευθεροφροσύνη, γενναιότητα, υπερηφάνεια, λεβεντιά, αξιοπρέπεια), προετοιμάστηκε καταλλήλως τον 18ο αιώνα, κυρίως από διανοητές, έγινε δε προτεραιότητα των απλών αγωνιστών της Ελευθερίας. Για του Χριστού την πίστη την αγία και της πατρίδος την ελευθερία, οι Έλληνες δεν περίμεναν την ώρα τής λευτεριάς• την έφεραν! Και είναι αυτό το γεγονός, σημαντικότατο μήνυμα εις τους αιώνες: Τη λευτεριά δεν πρέπει να την περιμένουμε από άλλους, οφείλουμε να τη φέρνουμε εμείς με κάθε τρόπο και κάθε τίμημα.
Σημειώνεται ότι η ψυχολογική και ιδεολογική βάση τής προεπαναστικής περιόδου, δεν συνοδεύονταν από ηγετική φυσιογνωμία πανελληνίου αποδοχής. Υπήρχαν κατά τόπους επικεφαλής, οι οποίοι έχαιραν τοπικής εκτιμήσεως αλλά ουχί γενικής αναγνωρίσεως ως αδιαμφισβήτητοι ηγέτες στο σύνολον της επικρατείας. Πολύ σημαντικές προσωπικότητες όπως οι Ιωάννης Καποδίστριας και Αδαμάντιος Κοραής, εκτιμάται ότι υπολείπονταν σε κινηματική επαναστατική λογική και δυναμική αποφασιστικότητα. Όμως, οι παράγοντες για γενικό εθνικό ξεσηκωμό υφίσταντο και ήταν ώριμοι: η εθνική επαναστατική ιδέα και η διάθεσις τού λαού για ένοπλο αγώνα κατά του κατακτητού, παρά τις ατυχείς εκβάσεις πολλών δεκάδων ασυντόνιστων εξεγέρσεων σε όλη την διάρκεια της τουρκοκρατίας.
Η βούλησις για Επανάσταση και ριψοκίνδυνες ενέργειες πέραν λογικών αναλύσεων, και υπήρχε και εξεδηλώθη από απλούς ασήμους ανθρώπους, οι οποίοι προέταξαν την πίστη έναντι της λογικής και την διεκδίκηση τού θεωρουμένου ανεφίκτου απέναντι στην περιρρέουσα άποψη τού εφικτού. Ιδρύθηκε πνευματική εταιρία, η οποία ονομάσθηκε από τους ιδρυτάς της “Φιλική Εταιρία”, με σκοπό την οργάνωση και την ενέργεια εθνικού απελευθερωτικού αγώνος και τον συντονισμό των απανταχού Ελλήνων προς επίτευξιν τού ιερού αυτού σκοπού. Ουδείς έλλειψε από τον αγώνα• όλοι ανεξαιρέτως οι πανέλληνες, λαός και κλήρος, έδωσαν το παρόν μη φειδόμενοι θυσιών, αψηφώντας τον φόβο, την αριθμητική και υλική υπεροχή των εχθρών και την γενικά αρνητική έως τότε στάση των μεγάλων δυνάμεων της εποχής.
Η Φιλική Εταιρία ήταν καρπός εμπνεύσεως και υλοποιήσεως υπό Ελλήνων αφανών, μη εχόντων περίσσευμα χρημάτων ή επάρκεια υλικών αγαθών ή υψηλές σχέσεις με δυνατούς τού κόσμου ή υψηλό κύρος, ούτε βεβαίως είχαν όπλα, πυροβόλα και πλοία. Τα μόνα εφόδια που είχαν σε υπερεπάρκεια ήταν η αδούλωτη ψυχή τους καθώς και ο πόθος και η πίστη τους για την ελευθερία τού Γένους. Τα ανωτέρω εξηγούν εν μέρει και κάποιους από τους λόγους για τους οποίους δεν αποκάλυπταν τα ονόματά τους κατά τα επτά δύσκολα χρόνια τής εξαπλώσεως της Φιλικής Εταιρίας και της μυστικής προετοιμασίας τού αγώνος. Ο Γιαννιώτης Αθανάσιος Τσακάλωφ, ο Αρτινός από το Κομπότι Νικόλαος Σκουφάς και ο Πάτμιος Εμμανουήλ Ξάνθος απετέλεσαν την αρχική τριανδρία των ιδρυτών τής Φιλικής Εταιρίας. Αυτοί, χωρίς πολιτική εμπειρία, χωρίς κάποια αναγνωρισμένη πνευματική παρουσία, χωρίς οικονομική επιφάνεια, χωρίς κάποια διακριτή κοινωνική παρουσία, κατάφεραν σταδιακώς να εντάξουν στην Φιλική Εταιρία ευπόρους και πτωχούς, αριστοκράτες και κληρικούς, προκρίτους και αγρότες, πλοιοκτήτες και εμπόρους, Κλέφτες και Αρματολούς, όλους όσοι διαπνέονταν από την φλόγα της ελευθερίας. Αυτό το στοιχείο από μόνο του είναι τρανή απόδειξις ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν αποκλειστικώς και μόνον και εξ ολοκλήρου εθνική. Τρεις απλοί Έλληνες, σοφά αποφασισμένοι να μην στηριχθούν σε ξένες δυνάμεις, σχεδίασαν και επέτυχαν συντονισμένη έγερση του σκλαβωμένου ελληνικού έθνους και οδήγησαν στην Ελευθερία».
Ολόκληρη η ομιλία δημοσιεύεται ΕΔΩ
