Το δίκαιο, για να είναι χρήσιμο, ΠΡΕΠΕΙ να είναι ηθικό

γράφει ο Κώστας Βαϊούλης*

Τον Σεπτέμβριο του 2008 ο τότε υπουργός Ναυτιλίας Γιώργος Βουλγαράκης, βρέθηκε στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής σχετικά με τη συμμετοχή του σε offshore εταιρείες και την εμπλοκή της συζύγου του Αικατερίνης Πελέκη, σε υποθέσεις της Μονής Βατοπεδίου. Σε τηλεοπτική του συνέντευξη από τη Μαρία Χούκλη δέχεται το ερώτημα: «Ναι, μπορεί η συμπεριφορά σας να είναι νόμιμη. Ηθική όμως είναι;».
Ο υπουργός οργίζεται: «Τι είναι αυτά που λέτε; Ισχυρίζεστε ότι το νόμιμο είναι ή μπορεί να είναι ανήθικο;». Οι συνέπειες αυτής της δήλωσης οδήγησαν στην εκλογική κατάρρευση του κόμματός του και στην πλήρη πολιτική του απαξίωση.

Στον αντίποδα, ανώτατα στελέχη όπως ο Αλέκος Φλαμπουράρης στο ζήτημα για τη μεταχρονολογημένη μεταβίβαση της εταιρίας του όταν ανέλαβε κυβερνητική θέση, χρησιμοποίησε ως υπερασπιστικό επιχείρημα το ότι είναι «αριστερός» γεγονός που αμαύρωσε την εικόνα αλλά και ακύρωσε το επιχείρημα του «ηθικού πλεονεκτήματος» που κατά κόρον χρησιμοποιούσε η παράταξή του. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Δημ. Παπαδημούλης με τα 38 ακίνητα (!) που εκμίσθωνε με το αζημίωτο σε Μ.Κ.Ο.  Όμως η επίκληση του «προοδευτισμού» δεν αποτελεί κολυμβήθρα του Σιλωάμ, ούτε αποκαθαίρει από πάσαν προσωπική «αμαρτία».  Ο κοινός παρονομαστής των τριών περιπτώσεων είναι ότι θεωρούν πως το δημόσιο αξίωμα που κατέχουν δεν τους εμποδίζει να ασκούν παράλληλα και επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η δημοκρατία όμως, δεν είναι και δεν πρέπει να γίνεται business.

Στο ζήτημα που προέκυψε σχετικά με τον αντιδήμαρχο οικονομικών του Δήμου Λαρισαίων  κ. Αδαμόπουλο και την ιδιότητά του ως λογιστή σε εταιρεία που πήρε απ’ ευθείας αναθέσεις, το νόμιμο προβλέπεται από τον Ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α 147/8-8-2016) Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ ΕΕ και 2014/25/ΕΕ) και συγκεκριμένα από τα άρθρα 24 και 262 όπου ρητά και αναλυτικά αναφέρονται οι περιπτώσεις συγκρούσεων συμφερόντων που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή διαδικασιών σύναψης σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού και της προετοιμασίας της διαδικασίας, καθώς και της κατάρτισης των εγγράφων της σύμβασης, ούτως ώστε να αποφεύγονται τυχόν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση όλων των οικονομικών φορέων. Επιπλέον, ρητά αναφέρεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί όταν ανακύπτει τέτοιο ζήτημα. Στην  περίπτωση των απ’ευθείας αναθέσεων έχουμε ακριβώς αυτό που ορίζει ο νόμος, Σύγκρουση συμφερόντων.

Ο Δήμαρχος κ. Καλογιάννης επέλεξε να καλύψει τον στενό του συνεργάτη, προφανώς για να μην διασπαστεί η συμπαράταξή του, δηλώνοντας άγνοια του νόμου (!) και καταλογίζοντας του αόριστα κάποιες παραλείψεις. Οι συνέπειες αυτής της συγκάλυψης, μαζί με την επίμονη άρνησή τους να μας δώσουν τα οικονομικά στοιχεία που έχουμε ζητήσει-και μέσω δικαστικής οδού- και αφορούν στις απ’ ευθείας αναθέσεις, θα φανούν στο εγγύς μέλλον και οι δημότες της Λάρισας θα την συνεκτιμήσουν.

Ας κάνουμε μία ιστορική αναδρομή στο μακρινό 1930 για να δούμε τις αναλογίες που υπάρχουν σε μία αντίστοιχη περίπτωση.
Στα μέσα Οκτωβρίου του 1930 ξέσπασε το μεγάλο σκάνδαλο της νοθευμένης κινίνης στην Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα βρέθηκαν δισκία κινίνης τα οποία δεν περιείχαν την προβλεπόμενη ποσότητα κινίνης αλλά στην θέση της περιείχαν…αλεύρι. Η βασική υποψία ήταν ότι οι Φαρμακευτικές εταιρείες που παρασκεύαζαν τα δισκία παρακρατούσαν την κινίνη που τους παρείχε το κράτος και την εμπορεύονταν προς ίδιο όφελος. Το σκάνδαλο είχε σημαντικό αντίκτυπο στην κοινή γνώμη καθώς στρεφόταν άμεσα κατά της δημόσια υγείας. Στα τέλη Νοεμβρίου ο Γενικός Διευθυντής του Χημείου του Κράτους Ευστράτιος Γαλόπουλος, πολύ στενός συνεργάτης του Ελ. Βενιζέλου, κλήθηκε να απολογηθεί στον ανακριτή για το σκάνδαλο της νοθευμένης κινίνης και μετά την απολογία του προφυλακίστηκε ως βασικός ύποπτος. Η αντιπολίτευση έφερε το θέμα στο κοινοβούλιο. Η επερώτηση στηρίχθηκε επίσης από τους Παπαναστασίου, Κονδύλη, Καφαντάρη και Ζαβιτσάνο, βασικά στελέχη της βενιζελικής παράταξης, που επιτέθηκαν ομαδικά κατά του Βενιζέλου. Ο πρωθυπουργός ήρθε σε δύσκολη θέση, αλλά δεν εγκατέλειψε την υπεράσπιση του Γαλόπουλου. Ανέφερε μάλιστα πως θεωρούσε τον Γαλόπουλο “εντιμότατο”. Η λέξη “εντιμότατος” από τον Βενιζέλο έγινε την επομένη ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο αντικυβερνητικό σύνθημα που προβλήθηκε από την αντιπολίτευση αλλά και από τον τύπο. Η λέξη “εντιμότατος” χρησιμοποιήθηκε ειρωνικά για συλλήβδην όλα τα Βενιζελικά στελέχη, αλλά και γενικότερα για πρόσωπα αμφίβολης ηθικής. Τα πρωτοπαλίκαρα του Βενιζελισμού διαχώρισαν την θέση τους με συνέπεια η παράταξή τους ουσιαστικά να διαλυθεί. Η εξέλιξη αυτή συνεπικουρούμενη και της πτώχευσης που κήρυξε ο Βενιζέλος το 1932, οδήγησε την παράταξή του στην συντριπτική ήττα στις εκλογές του επόμενου έτους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η συμπαράταξη της δημοτικής αρχής αποτελείται από άτομα με μεγάλη κοινωνική προσφορά, που συνεργάστηκαν με τον επικεφαλής κ. Καλογιάννη, επειδή έχουν υψηλή αίσθημα ανιδιοτελούς προσφοράς στην Κοινότητα.

Ας αναλογιστεί ο καθένας τους αν η συνείδησή τους, ο αξιακός τους κώδικας αλλά και η διαδρομή τους, τους επιτρέπουν να συμπλέουν με τέτοιες πρωτοφανείς προσπάθειες συγκάλυψης ζητημάτων που άπτονται της διαχείρισης των οικονομικών του Δήμου και αφήνουν σκιές για όλους, συμπαρασύροντας τους στην απαξίωση.

«Το δίκαιο, για να είναι χρήσιμο, ΠΡΕΠΕΙ να είναι ηθικό»!

Μάρκος Τύλλιος Κικέρων

(Ρωμαίος ρήτορας, πολιτικός και συγγραφέας)

*ο Κώστας Βαϊούλης είναι

– Καθηγητής ξένων γλωσσών

– Δημοτικός Σύμβουλος

– Επικεφαλής Δημοτικής παράταξης «Λαρισαίων Κοινόν»

– Μέλος του Δικτύου Αυτοδιοικητικών