Τα θύματα του «Αττίλα» στην Κύπρο από την Ηλεία

46 χρόνια μετά-

 20 Ιουλίου 1974- Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 συνετελέσθη στην Κύπρο μία Τραγωδία που μέχρι και σήμερα διατηρεί έντονες τις πληγές της σε όλον τον Ελληνισμό και στο Νησί. Πρόκειται για την εισβολή των Τούρκων (με την στρατιωτική Επιχείρηση «Αττίλας» Ι και ΙΙ) στις 20 Ιουλίου 1974 και κυρίως τον Αύγουστο, που οδήγησε στην Κατοχή μεγάλου τμήματος του Νησιού ως σήμερα.

Ανάμεσα στους στρατευσίμους που έπεσαν ηρωικά ή φέρονται ως αγνοούμενοι  στην Κύπρο ήσαν και οι Ελλαδίτες που υπηρετούσαν στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛ. ΔΥ. Κ.). Ανάμεσα σε αυτούς ήσαν και δεκάδες Ηλείοι που η μοίρα τους έταξε να είναι εκεί, όταν οι Ασιάτες βάρβαροι εισέβαλαν σε ελληνικό έδαφος. Οι πιο πολλοί επέστρεψαν βέβαια στην Ηλεία, άλλοι αρτιμελείς και άλλοι τραυματίες σωματικά και ψυχικά, προσφέροντας ένα τμήμα του εαυτού τους στην κοινή εθνική προσπάθεια. Ο τότε εχθρός και σήμερα απειλεί τον Ελληνισμό, όπως φανερώνει η σχεδόν καθημερινή στάση του.

Τα ονόματα των Ηλείων πεσόντων και αγνοουμένων

Παραθέτουμε εδώ τα ονόματα τους των Ηρώων  Ηλείων του 1974 ως ελάχιστη ένδειξη Μνήμης και Τιμής στην θυσία τους υπέρ Βωμών και Εστιών :

1.Δεκανεύς  Θανόπουλος Δημήτριος του Ιωάννου εκ Πουρναρίου.

2. Δεκανεύς Λούρμπας Δημήτριος του Δημητρίου εκ Γαστούνης.
3. Δεκανεύς Ξένος Θεόδωρος του Γεωργίου εκ Λανθίου.

4.Στρατιώτης Νικητόπουλος Λάμπρος του Ηλία εξ Ανδριτσαίνης. 

5. Στρατιώτης Αναστασόπουλος Ανδρέας του Μιχαήλ εκ Χαβαρίου.
6. Στρατιώτης Βελώνας Δημήτριος του Επαμεινώνδα εκ Νέας Μανωλάδος.
7. Στρατιώτης Καραγκούνης Χαράλαμπος του Πέτρου εκ Φλόκα Αρχ. Ολυμπίας.
8. Στρατιώτης Κουλιαντώνης Ηλίας του Διονυσίου εκ Βαρθολομιού.
9. Στρατιώτης Κωνσταντακόπουλος Ιωάννης του Νικολάου εκ Νησίου Βουπρασίας .
10. Στρατιώτης Μανιάτης Σπυρίδων του Βασιλείου εκ Ζαχάρως .
11. Στρατιώτης Παπαδόπουλος Ιωάννης του Χαριλάου εκ Λανθίου.
12. Στρατιώτης Παφιώλης Κωνσταντίνος του Χρήστου εκ Γρανιτσαιίκων Πύργου.
13. Στρατιώτης Σταματόπουλος Κωνσταντίνος του Νικολάου εκ Γαστούνης.
14. Στρατιώτης Πολυζώης Ιωάννης εκ Ξυλοκέρας.

Πολλοί από αυτούς έχουν τιμηθεί στην ιδιαίτερη πατρίδα τους με την ονομασία οδών ή την κατασκευή προτομών ή αναμνηστικών στηλών. Σπουδαίο ρόλο στην ανάδειξη της θυσίας αυτών έχουν παίξει  οι οικογένειες των Ηρώων, οι τοπικές Δημοτικές αρχές, οι εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και ο Σύνδεσμος Πολεμιστών και Τραυματιών Κύπρου 1974 Νομού Ηλείας, με την πλούσια δράση του.

Η θυσία αυτών των παλληκαριών (που υπηρετούσαν την στρατιωτική τους θητεία στην Κύπρο την περίοδο εκείνη) αποδεικνύει για μια ακόμη φορά την μεγάλη προσφορά της Ηλείας στους Αγώνες του Έθνους. Παράλληλα αναδεικνύει με κραυγαλέο τρόπο την αδιαφορία της ελλαδικής εξουσίας (που στα μεταπολιτευτικά χρόνια στηρίχτηκε στην θυσία των παλληκαριών αυτών, καθώς η Μεταπολίτευση «επένδυσε» κυνικά και αισχρά στην Τραγωδία της Κύπρου), καθώς πέρασαν πολλά χρόνια για να τιμηθεί η μνήμη τους.

Καθυστέρησε η αναγνώριση της θυσίας τους

Ακόμη και στην Ηλεία οι περισσότερες πόλεις και τα χωριά των Ηρώων αυτών αγνοούσαν (;) τις θυσίες αυτές και δεν είχαν μεριμνήσει να προβληθεί η προσφορά αυτή. Δόξα τω Θεώ, τα τελευταία χρόνια, τόσο η Κυπριακή Βουλή και το Ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Αμύνης όσο και οι τοπικοί Δήμοι και πολλοί φορείς άρχισαν να επαναφέρουν την δικαιοσύνη της Μνήμης στο θέμα αυτό. Με εκδηλώσεις και με την δημιουργία μνημείων και ονοματοθεσίες οδών τιμώνται αυτοί οι πρόσφατοι Ήρωες του Ελληνισμού με καταγωγή από την Ηλεία.

Είναι μία ελάχιστη υποχρέωση στην μνήμη τους. Είναι για όλους μια υπόμνηση του χρέους προς τον Ελληνισμό. Και μάλιστα προς τον Κυπριακό Ελληνισμό που βρίσκεται σε μεγάλα αδιέξοδα και απειλείται η επιβίωση του από τον Τουρκικό ιμπεριαλισμό και την ανεπάρκεια των πολιτικών του ηγεσιών. Τα όσα έγιναν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 στην Κύπρο ας είναι για μας ένα μάθημα Ιστορίας για να μπορούμε να επαναλαμβάνουμε την πολεμική μας αρετή ως Έλληνες και να αποφεύγουμε θανάσιμα λάθη που εγγίζουν τον χαρακτηρισμό της προδοσίας.

Και είναι τιμή για την Ηλεία που στην τελευταία μεγάλη πολεμική σελίδα του Ελληνικού Έθνους και μάλιστα με αντίπαλο τον προαιώνιο ανατολίτη εχθρό  στάθηκαν ηρωικά απέναντι του οι Ηλείοι στρατεύσιμοι που φύλαγαν τις νέες Θερμοπύλες, εκεί στην νότιο

Ελλάδα, την μαρτυρική μας Κύπρο. Αντικρίζοντας τους τάφους τους, τις προτομές και τα μνημεία τους σήμερα, εμείς οι νεώτεροι που δεν ζήσαμε τα φρικτά γεγονότα του «Αττίλα» ας αντλούμε πρότυπα ανδρείας και θάρρους. Και μόνοι και μετά πολλών θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τον οποιοδήποτε εχθρό θα θελήσει να αμφισβητήσει την Ελευθερία μας, την επιθυμία μας να ζούμε αξιοπρεπείς ως Άνθρωποι, ως Χριστιανοί, ως Έλληνες.

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΗΛΕΙΟΥΣ ΗΡΩΕΣ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΑΝ ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΑΤΤΙΛΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΤΟ ΘΕΡΟΣ ΤΟΥ 1974

Η Κεντρική φωτογραφία είναι η προτομή του Λάμπρου Νικητόπουλου, στην γενέτειρα του την Ανδρίτσαινα

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

Καθηγητής φιλόλογος