Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης* σχολιάζει το βιβλίο της Βάλιας Καραμάνου, «IN TENEBRIS»  (Εκδόσεις ΦΙΛΥΡΑ)

Το νέο βιβλίο της Βάλιας Καραμάνου τιτλοφορείται στα Λατινικά «IN TENEBRIS», που στα ελληνικά σημαίνει «Στο σκοτάδι».

Με αφορμή έναν πόλεμο που ξεσπά για τη χώρα μας εντελώς αναπάντεχα για όλους, μια ομάδα ανθρώπων καταφεύγει σε ένα απόμακρο σπίτι, κοντά στο χωριό Στυμφαλία, το οποίο βρίσκεται στην ορεινή Κορινθία. Εκεί, ανθρώπινοι χαρακτήρες, μνήμες και παλιά μυστικά περιπλέκονται σε ένα παράξενο κουβάρι, ενώ η συμβίωση στο παλιό σπίτι προκαλεί στους πρωταγωνιστές άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες στιγμές, οι οποίοι, ταυτόχρονα, πρέπει να αντιμετωπίσουν και πολλούς εξωτερικούς κινδύνους.

Η Βάλια Καραμάνου έχει αποδείξει εδώ και χρόνια ότι ξέρει καλά να δημιουργεί στιγμές με έντονο σασπένς αλλά και να διαμορφώνει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που τυλίγει σαν σκιά τον εκάστοτε σκηνικό χώρο, στον οποίο εκτυλίσσεται η ιστορία της. Αν και ο πόλεμος κυριαρχεί στο μυθιστόρημα, ο αναγνώστης και οι ήρωες δεν τον βλέπουν πουθενά. Κι όμως, ακόμα και ως ιδέα είναι αρκετή για να διαλύσει κάθε συνοχή στον κοινωνικό ιστό και να προκαλέσει φόβο. Το γεγονός ότι η αναρχία έρχεται να αντικαταστήσει το οργανωμένο κράτος, που παραμένει ως τις τελευταίες σελίδες άφαντο, γεννά έναν νέο δυστοπικό χώρο, στον οποίο εχθροί δεν είναι οι ξένοι εισβολείς, αλλά οι παρακμιακές ομάδες, οι δολοφόνοι, οι βιαστές, ο κακός μας εαυτός. Το κοντράστ είναι έντονο. Από τη μια η αλληλεγγύη κάποιων ανθρώπων και από την άλλη οι σκληρές και κτηνώδεις συμπεριφορές. Ο αγώνας για επιβίωση και ο αγώνας για την επιβολή δια της βίας. Οι ήρωες παραμένουν κυριολεκτικά εγκλωβισμένοι μέσα σε περίεργες και απάνθρωπες καταστάσεις που σταδιακά τους αλλάζουν και τους ίδιους, αναγκάζοντάς τους να ρίχνουν κι εκείνοι κλεφτές ματιές «IN TENEBRIS», στο σκοτάδι δηλαδή της ανθρώπινης ύπαρξης.

Το πιο γοητευτικό και αντιφατικό ταυτόχρονα στοιχείο είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν στην επαρχία. Σε ένα απείρου κάλους μέρος που σε αντίθετες συνθήκες θα αποτελούσε τόπο ξεκούρασης και ξεγνοιασιάς. Όμως και πάλι η επιλογή του τόπου από τη συγγραφέα δεν είναι τυχαία. Το δάσος, η νύχτα, οι ήχοι, τα πλάσματα, η ησυχία της φύσης είναι στοιχεία που συμβάλουν στην επιτυχία του εγχειρήματος για τη δημιουργία ενός θρίλερ που εξελίσσεται σταδιακά στα μάτια μας μέσω μιας σειράς τραγικών συμβάντων. Κάθε λέξη, κάθε ματιά αγάπης ή μίσους, κάθε ρούχο βαμμένο με αίμα, κάθε βίαιη πράξη είναι κομμάτια ενός ενιαίου πάζλ που μόνο όταν ολοκληρωθεί έχεις τη γενική εικόνα του έργου. Κι όμως το πάζλ αυτό θα μείνει για πάντα κάπου καταχωνιασμένο. Δε θα διακοσμήσει ποτέ κάποιον τοίχο, καθώς φέρει μέσα του οδυνηρές αναμνήσεις κι ενοχές…

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας, κάπου εκεί κρυμμένος, προσπαθεί να βρει διέξοδο προς το φως, μα οι συνθήκες δεν επιτρέπουν μεγάλες συγκινήσεις. Και καθώς οι άνθρωποι μεταλλάσσονται διαρκώς σε κάτι διαφορετικό, καθώς το καλό με το κακό, πότε αντιμάχεται σφοδρά και πότε βρίσκει κοινά σημεία, νέοι εχθροί κάνουν την εμφάνισή τους και ανατρέπουν τα δεδομένα. Κι αν ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι ίσως κάπου το μεταφυσικό στοιχείο ελλοχεύει για να καθορίσει τη συνέχεια, μάλλον θα κατανοήσει ότι έπεσε στην παγίδα μιας συγγραφέως που γνωρίζει καλά το πώς θα τον “ξεγελάσει”. Τελικά ποιοι είναι τα θύματα και ποιοι οι θύτες; Ποια είναι η λεπτή γραμμή που διαχωρίζει την ευσπλαχνία από την απανθρωπιά; Πόσο έτοιμοι είμαστε να διαχειριστούμε τις δύσκολες καταστάσεις που μπορούν ανά πάσα στιγμή να εμφανιστούν; Ποια τα ψυχικά μας αποθέματα να επιβιώσουμε πάση θυσία, χωρίς να καταπατήσουμε την ελευθέρια και τα δικαιώματα των άλλων; Βασικά ερωτήματα που πάντα θα ψάχνουν απαντήσεις.

Τα συγχαρητήριά μου στη Βάλια Καραμάνου, διότι ποτέ δεν αρκεί για έναν συγγραφέα η λαχτάρα να δημιουργήσει αυτό που επιθυμεί. Πρέπει να έχει και την ικανότητα να το κάνει… 

*Ο Αλέξανδρος Ακριτίδης είναι Πτυχιούχος Ανθρωπιστικών Σπουδών, Συγγραφέας

ΠΗΓΗ: apostaktirio.gr