Κριτική στην πρόταση για ομοσπονδιοποίηση της Ευρώπης, (Μέρος 1ο)

Γράφει ο Δημήτρης Γκίκας

Τις επόμενες ημέρες πρόκειται να διεξαχθεί στην Αθήνα, με πρωτοβουλία μάλιστα του Έλληνα ΠτΔ, Προκόπη Παυλόπουλου, μια συνάντηση μη Εκτελεστικών Προέδρων χωρών της ΕΕ, με σκοπό τη συζήτηση περί προαγωγής της Ομοσπονδιοποίησης της Ευρώπης.
Εκτός από το ότι μια τέτοια συνάντηση δεν έχει ουσία, καθώς οι μη εκτελεστικοί Πρόεδροι δεν διαθέτουν την απαιτούμενη βαρύτητα για να συζητηθεί ένα τέτοιο θέμα, εκπλήσσει το γεγονός μιας τέτοιας ενέργειας βεβιασμένης, καθώς το λογικό θα ήταν να προηγηθεί μια συζήτηση για το αν πράγματι έχουν να ωφεληθούν οι Ευρωπαίοι από μια ομοσπονδιοποίηση.

Στο βιβλίο μου «Για μια Ευρώπη των Εθνών» (Εκδόσεις Νοών, 2014) είχα αναφερθεί στο ζήτημα που απασχολεί εδώ και πολλά χρόνια την Ευρωπαϊκή ηγεσία.
Ένα τεράστιο θέμα προκύπτει από την ώρα που ζητείται από τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαρνηθούν τους ιδιαίτερους δεσμούς τους με την πατρίδα τους, την εθνική τους παράδοση, την πολιτική τους κουλτούρα. Το λάθος στην όλη αυτή διαδικασία είναι δομικό: τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής κοινότητας «χτίστηκαν», υποτίθεται, πάνω στον σεβασμό των επιμέρους εθνικών ιδιαιτεροτήτων. Τώρα, για λόγους αδιευκρίνιστους ακόμα πολιτικά, επιζητείται μια βεβιασμένη ομοσπονδιοποίηση, μια πολιτική χειραγώγηση των εθνοτήτων της Κοινότητας να «ξεπουλήσουν» τα ιερά και τα όσιά τους στο όνομα μιας διαδρομής στο άγνωστο, με βάρκα την ελπίδα.
Τα περισσότερα επιχειρήματα των σημερινών φεντεραλιστών δεν είναι, βέβαια πολιτικά. Είναι οικονομικά. Μιλούν για οικονομική κρίση που θα λυθεί μονάχα εντός ενός ομόσπονδου πλαισίου, για αναγκαία οικονομικά μέτρα που, προς το παρόν, δεν δικαιολογούνται από το υφιστάμενο πολιτικό πλαίσιο κ.ο.κ. Όμως, η οικονομία, παρότι αποτελεί κομμάτι της πολιτικής δράσης, δεν επιτρέπεται να κυριαρχεί σ’ αυτή. Ούτε, βέβαια επιτρέπεται να θεωρείται σοβαρός λόγος αλλαγής πολιτικής πλεύσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας μια οικονομική κρίση. Είναι σα να ζητάς από ένα παντρεμένο ζευγάρι να χωρίσει, επειδή δεν καταφέρνουν να τα βγάλουν πέρα οικονομικά, οπότε η καλύτερη λύση είναι να γυρίσει καθείς στο πατρικό του σπίτι! Ο γάμος δεν είναι μονάχα μια οικονομική συνδιαλλαγή. Το ίδιο και η διεθνής πολιτική.
Οι περισσότεροι μεταπολεμικοί ηγέτες δεν αναφέρονταν σε μια ομοσπονδιακού τύπου Ευρωπαϊκή κοινότητα, αλλά σε ένωση εθνικών κρατών με γνώμονα τον σεβασμό κάθε εθνικής κουλτούρας και ιδιαιτερότητας. Ο όρος «υπερεθνικός», λοιπόν δεν ταυτίζεται με το παγκοσμιοποιημένο όραμα των ΗΠΑ ή το διεθνιστικό περιβάλλον που απαιτούν οι νεοφιλελεύθερες πρακτικές των πολυεθνικών εταιρειών. Σ’ αυτή τη βάση, από την ώρα που κάποιοι υπερθεματίζουν για χάρη μιας υπερεθνικής ένωσης, η ομοσπονδιοποίηση ως λύση θα αποτελούσε σοβαρότατο λάθος. Το υπερεθνικό μοντέλο δεν μπορεί, εξ ορισμού, να καταργήσει, ούτε καν να υποκαταστήσει την έννοια του εθνικού κράτους. Μπορεί μονάχα να «μεταφέρει» ορισμένες από τις αρμοδιότητες αυτών σε ένα κέντρο εξουσίας που θα διαμορφώνεται κάτω από το πρίσμα μιας συγκεκριμένης πολιτικής που, πάντοτε, θα λαμβάνει υπόψη της και θα σέβεται κάθε εθνική διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα. Κατά συνέπεια, οι φεντεραλιστές και υποστηρικτές μιας ομόσπονδης Ευρώπης δεν είναι τίποτε άλλο, παρά κακοί αντιγραφείς του παραδείγματος των ΗΠΑ σε ένα χώρο, όπως τον Ευρωπαϊκό, όπου ισχύουν τελείως διαφορετικά πολιτικά και οικονομικά δεδομένα. Δεν το γνωρίζουν αυτό ή τους συμφέρει να κάνουν πως δεν το γνωρίζουν; Ό, τι κι αν συμβαίνει, οι προθέσεις τους είναι, το λιγότερο, πολιτικά αμφισβητούμενες.