Το «Κυλώνειον Άγος» επαναλαμβάνεται;

Γράφει ο Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης

Η κυβέρνηση υπέβαλε αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης με την οποία χορηγήθηκε άσυλο σε έναν από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, σύμφωνα με ανακοίνωση από το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού. Ως φαίνεται η κυβέρνηση των δωσιλόγων ετοιμάζεται να επαναλάβει το Άγος των Παγκαλοσημίτηδων με την παράδοση του Οτσαλάν. Ας θυμηθούμε λοιπόν λίγη Ιστορία.

Ο ευγενής Αθηναίος Κύλων είχε επιτύχει να αναδειχθεί ολυμπιονίκης το 640 π.Χ.Εκμεταλλευόμενος την μεγάλη του δημοφιλία και με προτροπή του Τυράννου των Μεγάρων Θεαγένη, σχεδίασε να καταλάβει την εξουσία στην Αθήνα. Ο χρησμός από το Μαντείο των Δελφών που είχε συμβουλευθεί, έλεγε να καταλάβει την ακρόπολη των Αθηνών στην μεγάλη εορτή του Δία «ἐν τοῦ Διὸς τῇ μεγίστῃ ἑορτῇ καταλαβεῖν τὴν Ἀθηναίων ἀκρόπολιν» (Θουκ. Α’ 126, 4). Ο Κύλων θεώρησε ότι η μεγαλύτερη γιορτή του Δία ήταν τα Ολύμπια (κατά πάσα πιθανότητα όμως το Μαντείο αναφερόταν στα Διάσια). Κατά την διάρκεια της εορτής των Ολυμπίων επιτρεπόταν στους ολυμπιονίκες στην επέτειο της νίκης τους να πηγαίνουν με συγγενείς και φίλους τους και να κάνουν θυσίες σε διάφορα ιερά της πόλης.

Εκμεταλλευόμενος αυτό το έθιμο, αλλά και την δυσαρέσκεια των Αθηναίων για την κατάσταση της πόλης, μαζί με τον αδελφό του και τους οπαδούς του κατέλαβε την Ακρόπολη το 632 π.Χ. Δεν πέτυχε όμως το σκοπό του γιατί ο τότε επώνυμος άρχων της Αθήνας Μεγακλής, που ανήκε στην ισχυρή οικογένεια των Αλκμαιωνιδών, αντέδρασε δραστήρια και πολιορκώντας την Ακρόπολη ανάγκασε τον μεν Κύλωνα και τον αδελφό του να διαφύγουν στα Μέγαρα, τους δε οπαδούς του να καταφύγουν ικέτες στον βωμό της Πολιάδος (=πολιούχου) Αθηνάς. Όσοι κατέφευγαν στους βωμούς θεωρούνταν ιερά πρόσωπα και κανείς δεν μπορούσε να τους βλάψει. Αν κάποιος αψηφούσε έναν ικέτη αυτό θα κινούσε την οργή των θεών. Αυτή η οργή ονομαζόταν Άγος. Όποιος είχε επιβαρυνθεί με το Άγος επιβάρυνε επίσης τη χώρα που ζούσε και τους απογόνους του.

Οι οπαδοί όμως του Μεγακλή, ενώ υποσχέθηκαν στους ικέτες πως αν βγουν από το ιερό δεν θα τους έβλαπταν, παραβαίνοντας το πανελλήνιο ιερό έθιμο, τους φόνευσαν προ του ιερού των Ευμενίδων, τη στιγμή που κατέρχονταν από την Ακρόπολη.

Το έγκλημα αυτό των ικετών προκάλεσε τη φρίκη των Αθηναίων και τη γενική κατακραυγή και εκτός της Αθήνας, οι δε Αλκμαιονίδες θεωρήθηκαν «εναγείς», ενώ αντίθετα οι συμπάθειες στράφηκαν προς τον Κύλωνα.

Ακολούθησε σειρά στάσεων και ταραχών μέχρι το 597 π.Χ. που ανέλαβε ο Σόλων, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, να συμβιβάσει τα αντιμαχόμενα μέρη παρακαλώντας τους εναγείς να υποβληθούν οικειοθελώς στην κρίση τριακοσιομελούς δικαστηρίου που θα αποφασίσει σχετικά. Οι Αλκμαιωνίδες προ αυτής της κατακραυγής δέχτηκαν και το δικαστήριο εκείνο με κατήγορο τον Μύρωνα τον Φλυέα τους καταδίκασε σε εξορία. Αποφάσισε μάλιστα να εκταφούν όσοι εν τω μεταξύ είχαν πεθάνει και να θαφτούν έξω από την πόλη.

Αν και εκτελέστηκε η απόφαση εκείνη το άγος εξακολουθούσε να υφίσταται και ένας φοβερός λοιμός έπληξε την Αθήνα, με πολλούς θανάτους, τον οποίο οι πολίτες θεώρησαν ως θεία δίκη για το έγκλημα. Τότε λέγεται πως πάνω από την πόλη εμφανίσθηκαν να πλανώνται ψυχές νεκρών και ένας μεγάλος φόβος κατέλαβε τους Αθηναίους. Την ίδια περίοδο ο Κύλων ξεσήκωσε τους Μεγαρείς εναντίον των Αθηναίων και κατάφεραν να καταλάβουν την Σαλαμίνα προκαλώντας καταστροφές και στην υπόλοιπη Αττική. Μετά απ΄αυτά ρωτήθηκε το Μαντείο των Δελφών το οποίο και έδωσε εντολή να γίνει πλήρης καθαρμός υπό τις οδηγίες του φιλόσοφου, αλλά και ιερέα, Επιμενίδη που έμενε όμως στην Φαιστό της Κρήτης. Τότε στάλθηκε στην Κρήτη εσπευσμένα ο Αθηναίος Νικίας ο Νικηράτου, με ιερό πλοίο, πιθανώς την Πάραλο, ο οποίος προσκάλεσε τον Επιμενίδη στην Αθήνα. Ο Επιμενίδης φθάνοντας στην αρχαία Αθήνα και βλέποντας τον χώρο έδωσε αμέσως εντολή να συγκεντρώσουν πάνω στον Άρειο Πάγο μαύρα και λευκά πρόβατα τα οποία στη συνέχεια άφησαν ελεύθερα διατάζοντας να τα παρακολουθούν και όπου σταματήσει καθένα εξ αυτών εκεί να ιδρύεται (στήνεται) βωμός και να θυσιάζεται. Μετά την εκτέλεση των οδηγιών αυτών του Επιμενίδη οι θεοί εξευμενίσθηκαν και το άγος εξέλιπε. Οι Αθηναίοι τίμησαν ιδιαίτερα τον Επιμενίδη προσφέροντάς του μεγάλες αμοιβές και δώρα πλην όμως εκείνος αρκέσθηκε μόνο σε ένα κλώνο ελαίας.

ΠΗΓΗ: https://ethnologic.blogspot.gr/2017/12/blog-post_31.html