«Cives sum»… Είμαι Πολίτης

Άρθρο της Ειρήνης Δημοπούλου – Παππά

διευθύντριας της εφημερίδας “Εμπρός”

Τούτες τις μέρες γιορτάζουμε την ενσάρκωση του Θεού, την νέα γέννα, την δική Του και την δική μας. Γιορτάζουμε, μα στην άλλη πλευρά της γιορτής, των τραπεζιών και των συνάξεων, ένας σκοπός βαθύτερος ζητά να ακουστεί. Ζητά την λύτρωση στην κοινωνία με την προγονική μας ρίζα. Η ρίζα, σιωπηλή, όταν η κακοφωνία του κόσμου παλεύει να μας πάρει τον νου, κάνει ό,τι χρειάζεται ακόμα κι όταν δεν της το ζητούμε, ώστε να στέλνει στο αίμα μας τους χυμούς της. Αυτήν την ρίζα, τα καλλικατζάρια την πριονίζουν ολοχρονίς. Ο θόρυβος των πριονιών τους τραγουδά πως η ρίζα μας κρατά δεμένους κι ανήμπορους, και πως συμφέρον μας είναι να πάμε προς τα εκεί που βρίσκεται η σιγουριά και η εξασφάλισή μας.

Εμείς όμως, που νιώθουμε τα πόδια και τα χέρια μας και την ψυχή μας να αποζητούν να καρπίσουν στο Αύριο, γνωρίζουμε πως οι ρίζες μας στον άπειρο Χρόνο και στην παντοτινή γη μας, είναι αυτές που μας σπρώχνουν να ανέβουμε ολοένα ψηλότερα ως εκεί που μπορεί να φθάσει το μάτι του νου μας, και να απλώσει τα φτερά της η ψυχή μας. Ψηλά, εκεί όπου ο αέρας είναι καθαρός και διάφανος, ο ήλιος ζεσταίνει την πλάτη μας, και η δύναμη των κλαδιών μας κάνει τις σκέψεις μας να σαρκώνονται, πουλιά ελεύθερα που θα ‘ρθουν έπειτα να καθίσουν γλυκόλαλα στα μαλλιά μας. Κάθε χρόνο, τούτες τις μέρες, μας δίνεται να  πιούμε από το Αθάνατο Νερό της ρίζας μας, κι αναγεννιόμαστε, πάλι και πάλι, όσο κρατιόμαστε γερά από την υπέρτατη αγάπη της.

Παραμονές Χριστουγέννων άκουσα την ομιλία ενός καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου. Έλεγε, έχοντας απαριθμήσει τα δεινά της πολιτικής και συνακόλουθα κοινωνικής παλινωδίας των τελευταίων ετών, πως εν τέλει, δεν είναι δα και τόσο δύσκολο να αλλάξουμε πορεία, να ξαναστήσουμε στα πόδια του το ταλαίπωρο  κράτος, και να βάλουμε πλώρη για καινούριες, γαληνότερες παραλίες. Γιατί οι πατέρες μας που με το μπαρούτι και το αίμα τους έπλασαν το νέο κράτος στην παλιά, στην παμπάλαιη γη μας, προνόησαν να μην βάλουν αφέντη μας κάποιον έξω από μας, μα εμάς τους ίδιους.

Γι’ αυτό στο Σύνταγμα, θέτουν το Έθνος υπό την αιγίδα του Θεού («Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος») και γράφουν πως «Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία» κι ότι «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους». Όπερ έδει δείξαι, δηλαδή, για το τι δέον ποιείσαι.

Όταν συνελήφθη ως επικίνδυνος για την δημόσια τάξη της Αυτοκρατορίας, καταδομένος από τους ομοφύλους του Εβραίους ο Παύλος από την Ταρσό, χρειάστηκε μόνο δυο λέξεις να ξεστομίσει για να αλλάξει τις ισορροπίες ανάμεσα σε αυτόν, τον υπόδικο, και τους διώκτες του, Ιουδαίους και Ρωμαίους. «Cives sum», τους είπε, «Είμαι πολίτης!» Η ιδιότητα αυτή σήμαινε πως σε αντίθεση με τον σταυρωμένο ως κοινό εγκληματία, Ιησού από την Ναζαρέτ, οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να τον παραδώσουν στους Εβραίους για να τον κρίνουν με τους δικούς τους νόμους, ούτε να δικαστεί και να τιμωρηθεί με συνοπτικές διαδικασίες από κάποιον ρωμαίο τοπάρχη. Ένας Ρωμαίος πολίτης μπορούσε να ζητήσει δικαιοσύνη από τον ίδιο τον Αυτοκράτορα, και αυτό έκανε ο Παύλος.

Αντίθετα με το τι πολλοί καλόγνωμοι άνθρωποι πιστεύουν, σκοπός δεν είναι να βρεθεί κανείς μια ώρα αρχύτερα στις αγκάλες του Αβραάμ ή όπου αλλού τον πείθουν οι φανατικοί καθοδηγητές. Σκοπός είναι να επιμηκύνει την δυνατότητα που έχει να επηρεάζει τους άλλους και να προωθεί την Ιδέα και τον σκοπό του. Αυτό έκανε ο Παύλος. Είχε πεποίθηση του δικαίου και του αναγκαίου της αποστολής του, κι ως φαίνεται από το πώς πλέχτηκε ο Μεσσίας που διακήρυττε με το Έθνος μας, τα κατάφερε μια χαρά. Αυτό πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Cives Sum, να πει ο καθένας, και να αναλάβει την ευθύνη της αποστολής του.

Όμως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν επίγνωση του δρόμου για τον οποίον τους έχει μοιράνει η ζωή. Κάποιοι αντιλαμβάνονται το καθήκον ως κάτι που τους συμβαίνει αναγκαστικά, και το ακολουθούν άκαμπτοι,  με μια κάποια έπαρση , από φόβο μην χάσουν τις ισορροπίες τους. Κι άλλους, το έργο τους τους κατοικεί,  χωρίς να ορίζουν πώς γίνεται η ταυτόχρονη απώλεια του «εγώ» με την απόλυτη συνταύτιση με το σύμπαν. Βουτούν έτσι στο έργο τους, και δεν νιώθουν πως είναι οι ίδιοι κάτι ξεχωριστό. Αυτή η πνευματική κατάσταση, η εγκατάλειψη του «εγώ» και η ένωση με το «εμείς», με την ευλογημένη, θεϊκή ροή που οδηγεί στην πληρότητα του ανθρώπου και εν τέλει στην ένωσή του με το Ένα που κατοικεί μέσα στο Όλο, αποτελεί τον σκοπό πολλών μυστικιστικών πρακτικών και στην Δυτική και στην Ανατολική παράδοση.

Στα πατήματα του αρχαίου κόσμου που στροβιλιζόταν ανάμεσα στις αρχαίες πόλεις και τους ηρωικούς μύθους, και στις αυτοκρατορίες που απλώνονταν στην Ανατολή φέρνοντας τον παλιό κόσμο σε όσμωση με την Ανατολή, ο Χριστιανισμός προσέφερε στους πρώτους πιστούς του την αίσθηση της Κοινότητας, του ανήκω εκεί όπου η ζωή και ο θάνατος, τα δείπνα και οι ταφές είναι κοινά. Αυτό το «ανήκω», αυτήν την σύνδεση με την χαμένη στον κουρνιαχτό και την ιλύ του σύγχρονου βίου, ρίζα, πρέπει να βρούμε, και να δώσουμε και σε άλλους που την ζητούν για να στηρίξουν την ζωή τους, αν θέλουμε να χαράξουμε πλώρη για την πραγμάτωση του «υπέρ του Έθνους» όπως προτάσσει το Σύνταγμά μας.

«Ο κόσμος μας», γράφει ο Ντομινίκ Βενέρ, «δεν θα σωθεί από τους τυφλούς επιστήμονες  ή τους αδιάφορους μελετητές. Θα σωθεί από τους ποιητές και τους πολεμιστές, από εκείνους που θα έχουν σφυρηλατήσει το πνευματικό σπαθί που κάνει τα τέρατα και τους τύραννους να χλομιαίνουν».

Αυτές τις ημέρες της σχόλης ανάμεσα στα Γέννα και τα Φώτα, καθώς οι ουρανοί ανοίγουν και οι ουράνιες κλίμακες στέλνουν τους αγγέλους να συγκατοικήσουν μαζί μας, ώστε να νοσταλγήσουμε την ηδεία ουράνια πολιτεία μας,  μας δίνεται η ευκαιρία να χτίσουμε  το  έτος που επιθυμούμε, όσο απίθανο κι αν μοιάζει το όραμά μας, όλον τον προηγούμενο καιρό.

Ας ασκηθούμε με συγκέντρωση, ηρεμία και αγάπη. Ας ανοίξουμε το παράθυρό μας στην διαίσθησή του, πριν αφεθούμε στον ύπνο το βράδυ. Ας ακούσουμε τι βγαίνει από την καρδιά, πριν φθάσει στο στόμα. Κι όταν το πρωί έρθει η ώρα να  ανοίξουμε τα μάτια μας, ας αισθανθούμε στο σώμα μας την ιστορία που διηγούμαστε στον εαυτό μας. Αυτή είναι η απάντηση, και την κρατούμε στην καρδιά μας εμείς οι ίδιοι.

Κι όπως λέει ακόμα ο Βενέρ, θα μας πάρει, ίσως, καιρό να βρούμε τον προσανατολισμό μας, θα υποφέρουμε και θα μάθουμε πολλά, πριν ξανακερδίσουμε την πατρίδα της Ψυχής μας. Μα θα φθάσουμε. Καλό το νέο έτος.